Woensdag 23 oktober 2024, 9.00 uur
Begraafplaats St. Laurentius, Rotterdam
Dichter van dienst: Anne Vegter
Auteur verslag: Daniël Dee
foto Bianca Boer
Het is mistig en fris, maar niet onaangenaam kil, wanneer we Catrien Mbolo naar haar laatste rustplaats brengen. Als het mistig is moet ik altijd denken aan de laatste woorden van dichter Emily Dickinson: ‘I must go in; the fog is rising.’ Je kunt je maar beter aan de mist onttrekken voordat je verdwaalt in die vergetelheid. De mist is ook een mooie metafoor voor het leven van de ander, zeker voor eenzaam overledenen: we zullen nooit alles zien en nooit weten wat er allemaal heeft plaatsgevonden in hun bestaan.
Over Catrien Mbolo (*24-01-1972, Ndian, Kameroen – †03-10-2024, Rotterdam) weten we niet zo veel. Ze deelt dezelfde sterfdag als Lanehah Anhapere de mevrouw die we vorige week dinsdag eveneens naar haar graf brachten (zie eenzame uitvaart #59). Mevrouw Mbolo is in 2005 als asielzoeker in Emmen aangekomen. In 2007 verhuisde zij naar Rotterdam. Er zijn geen nabestaanden van haar gevonden. Wel is bekend dat ze een alcoholprobleem had. Catrien Mbolo stierf eenzaam in haar woning.
Bij het graf neemt als eerste de uitvaartverzorgster het woord. Ze refereert aan historische gebeurtenissen die plaatsvonden net na de geboorte van mevrouw Mbolo. Zo noemt ze Bloody Sunday, de bijnaam die in Noord-Ierland wordt gebruikt voor 30 januari 1972, de dag waarop veertien mensen de dood vonden tijdens een demonstratie na ingrijpen van het Britse leger. Ook noemt ze de Apollo, vermoedelijk bedoelt ze dan de zestiende ruimtevaartmissie van de Verenigde Staten en de vijfde missie naar de maan die plaats vond op 21 april 1972. Het is ook het jaar waarin in haar geboorteland Kameroen een constitutioneel referendum werd gehouden om het land om te vormen naar een centralistische eenheidsstaat gebaseerd op tweetaligheid (Frans en Engels). Het referendum werd aangenomen met een overweldigende 99,99 procent, maar dat terzijde. Mevrouw Mbolo zal er geen levendige herinneringen aan hebben.
Daarna is het, zoals altijd, de beurt aan de dichter van dienst. Ditmaal is dat Anne Vegter. Zij leest haar gedicht en legt dat op de kist. Nadat de dragers de kist in het graf hebben laten zakken, neemt iedereen nog persoonlijk afscheid van Catrien Mbolo aan het voeteneind van het graf. Terwijl we na afloop naar de poort teruglopen, zie ik dat er nog meer bomen tot aan de stam toe gesnoeid zijn dan de laatste keer dat ik er was. Zou dat zijn om de groei van de wortels, die anders allicht de graven in de weg zullen liggen, tegen te gaan?
KOM THUIS, CATRIEN MBOLO
bloed van bali nyonga
we dragen je op aan nsang
de hoogste spirit in de ngumba
je naam betekent ‘welkom’
welkom in gemeenschap
verloren dochter van tikar
uit noordwest kameroen
mensen fluisteren
dat het er niet veilig
dat dochters er gedwongen
overheid schrijft
dat je na emmen
15 jaar in oosterflank
buren fluisteren
dat je stem tot in
het semiramispark
dat je er zat en dronk
en dronk en zat en dat
de overheid je buiten
best kende maar je thuis
niet meer herkende
-iemand iets over je lichte kamer?
-over je glazen tafeltje?
-iets over je groenblauwe bank?
-je gezonde kamerplant?
-iemand iets over de schreeuw toen er een boy op bezoek was?
overheid antwoordt:
overige familie is ons onbekend
verder onderzoek heeft volstrekt geen zin
-maar wat nu als catrien mbolo wit was?
kom thuis, catrien mbolo
je naam betekent ‘welkom’
welkom in gemeenschap
verloren dochter van de tikar
uit noordwest kameroen
bloed van bali nyonga
we dragen je op aan nsang
de hoogste spirit in de ngumba
© gedicht Anne Vegter © verslag Daniël Dee
In de rubriek Eenzame Uitvaart in De Havenloods.