Maandag 21 juli 2025, 9.00 uur
Algemene Begraafplaats Crooswijk, Rotterdam
Dichter van dienst: Iduna Paalman
Auteur verslag: Daniël Dee
foto Bianca Boer
Het is een aangenaam zonnige ochtend wanneer we opnieuw samenkomen voor een eenzame uitvaart. Het is midden in de zomer. Zoals gebruikelijk verzamelen we ons om kwart voor negen bij de poort van de Algemene Begraafplaats Crooswijk, waar we wachten tot de rouwauto wordt voorgereden. Bianca arriveert op de fiets. Ze draagt een sjaal, een mooie sjaal, maar ondanks het vroege uur is het daar eigenlijk al te warm voor.
Dit keer gaat het om de uitvaart van de heer Simon Kokx (*04-04-1949 – †11-07-2025, Rotterdam). In zekere zin kun je spreken van een klassieke eenzame uitvaart: een oudere man zonder sociaal netwerk, over wie bovendien nauwelijks iets bekend is. Op 11 juli 2025 werd hij door de politie overleden aangetroffen in zijn woning. Een buurman op dezelfde verdieping had de politie gewaarschuwd vanwege stank- en vliegenoverlast. Uit onderzoek bleek dat de heer Kokx een teruggetrokken leven leidde. Hij had geen kinderen en was nooit getrouwd geweest. Hij leefde van zijn AOW en een klein pensioen. Zijn vier oudere broers waren al eerder overleden. Noch de woonconsulent, noch de huisarts, noch de medewerkers in zijn complex konden bijzonderheden geven.
Wanneer we compleet zijn, lopen we gezamenlijk naar de laatste rustplaats van Simon Kokx. Voorop gaan de vier uitvaartverzorgers van Salet met de kist. Daarachter volgen dichter van dienst Iduna Paalman, Bianca Boer en ik. Voor deze gelegenheid sluit ook onze penningmeester van de stichting dEUR, Siebe Weide, aan.
Misschien komt het door het mooie weer, maar ik kan de gedachte niet van me afschudden dat ook de heer Kokx ongetwijfeld mooie zomers heeft meegemaakt. Wat zou hij dan gedaan hebben? Had hij toen ook het gevoel dat er geen einde aan leek te komen? En leeft er nog iemand die zich dat herinnert?
De kist wordt op de touwen boven het graf gelegd. Een medewerker van de uitvaartverzorging neemt het woord. Hij zegt dat we bijeen zijn voor het afscheid van Gerard… Razendsnel herstelt hij zich en noemt vervolgens correct: Simon Kokx. Ik weet precies hoe zo’n verspreking ontstaat. Van tevoren neem je je stellig voor om niet die fout te maken, maar omdat je er steeds mee bezig bent, zeg je op het cruciale moment juist precies dát.
Dan leest Iduna Paalman haar gedicht voor en legt het op de kist. Tijdens het moment van stilte blaast de wind het gedicht linea recta het graf in, alsof het alvast de weg wil wijzen. Na de stilte wordt de kist in het graf neergelaten. Iedereen neemt daarna op persoonlijke wijze afscheid.
Een paar uur later, aan het begin van de middag, begint het dan toch plotseling te regenen.
onbewoond
je vraagt: waar past een gedicht het best?
in het dolende laatste moment van een lichaam, overgeleverd
aan een huis? deze man heeft met een klein pensioen
het daglicht buiten neergelaten, daarna niet meer
opgepakt, een baan heeft hij gehad
nu hoeft daar niemand nog voor op de fiets
van zijn geboortedatum droomden heel veel moeders
4 – 4 – 1949, jongste van vijf jongens, welke schouders waren er
welk klimmen welk ophalen, het laatste kind betekent
daarna niemand meer om tussen doorgekruiste namen
terug te vinden in de jaren zeventig meneer wat deed u
maakte u een rondreis, een grap, ruzie, naam
na lang beraad de eerste move?
geloof me, een huis vreest niets maar een gedicht kan het gebruiken
als het afscheid neemt van het pulseren en het schuiven
als het in de stille gang het bewoonde
onbewoonbaar achterlaat
© gedicht Iduna Paalman © verslag Daniël Dee © foto Bianca Boer
In de rubriek Eenzame Uitvaart in De Havenloods.